پارچه ژاکارد چیست؟
ممکن است نام پارچه ژاکارد به گوشتان خورده باشد. ژاکارد پارچۀ آهارداری است که طرح‌های مختلفی دارد. جنس این نوع پارچه تقریباً خشک است و مقاومت بیشتری نسبت به سایر پارچه‌ها دارد. از این پارچه برای دوخت انواع پوشاک مانند مانتو و لباس‌های مجلسی استفاده می‌شود. به علاوه این پارچه در دکوراسیون و طراحی منزل هم کاربرد زیادی دارد.
کمی بیشتر با پارچۀ ژاکارد آشنا شوید
پارچۀ ژاکارد، پارچه‌ای آهاردار است و در طرح‌های مختلف وجود دارد. نکتۀ جالب این است که طرحی روی این پارچه چاپ نمی‌شود. در واقع به جنس پارچه، ژاکارد نمی‌گویند؛ بلکه ژاکارد به پارچه‌ای گفته می‌شود که طرح آن در حین بافت و در تار و پود پارچه ایجاد شده باشد. ماشین بافت پارچۀ ژکارد با ماشین‌های بافت پارچه‌های دیگر متفاوت است. پارچه‌های دیگر بعد از بافت تزیین می‌شوند، اما ظاهر پارچه ژاکارد در هنگام بافت ایجاد می‌شود؛ به همین دلیل مضرات استفاده از رنگ‌های شیمیایی پس از بافت را ندارد.
تاریخچه پارچۀ ژاکارد
نام ژاکارد از روی نام مخترع فرانسوی دستگاه بافندگی یعنی «ژوزف ماری ژاکارد» نامگذاری شده است. او معتقد بود پارچه بافی با دستگاه و با الگوهای ساده انجام می‌شود. ژاکارد سیستمی در ذهنش داشت که الگوی طرح‌ها را روی کارت‌های پانچ شده مشخص می‌کرد. در هر پرتاب ماکو، یکی از کارت‌ها در مسیر میله‌ها قرار می‌گرفت و الگوی سوراخ‌ها را تعیین می‌کرد که کدام میله طبق برنامه عبور کند و طرح ایجاد شود.
ژاکارد امروزی
دستگاه‌های ژاکارد امروزی برای ایجاد طرحی خاص، بافتی با هزاران تار ایجاد می‌کنند. پارچه‌های ژاکارد امروزی از انواع مختلف الیاف پنبه طبیعی و ابریشم تا پلی‌استر مصنوعی و ترکیبات پلی‌استری تولید می‌شوند. تولید تمام این پارچه‌ها مشابه است. این پارچه‌ها طراحی پیچیده‌ای دارند و محکم‌تر و ضخیم‌تر از سایر پارچه‌ها و بافت‌ها هستند. طرح این پارچه‌ها روی بافت ایجاد می‌شود؛ به همین دلیل برخی از این پارچه‌ها دو رو هستند.
پارچه ژاکارد چه ویژگی‌هایی دارد؟
پارچۀ ژاکارد مزایایی دارد که به ترکیباتش وابسته است. این پارچه‌ها چند ویژگی مشترک دارند؛ به طور مثال تمام آن‌ها در برابر چروک شدن مقاوم هستند، دوام و ثبات بالایی دارند، محکم هستند، قابلیت ارتجاعی دارند، هنگام لمس حس خوبی به شما می‌دهند و به دکوراسیون خانه زیبایی می‌بخشند. این پارچه‌ها طرح‌های پیچیده‌ای با طیف رنگی گسترده دارند. طرح آن‌ها با استفاده از یک رنگ یا هزاران رنگ تولید می‌شود.
جنس پارچۀ ژاکارد چیست؟
همانطور که گفتیم ژاکارد نوعی بافت است و ربطی به جنس پارچه ندارد. این پارچه می‌تواند شامل طیف گسترده‌ای از الیاف باشد. الیافی مانند کتان، ابریشم، پنبه، پشم و الیاف ترکیبی از این قبیل هستند. در این میان محبوب‌ترین جنس پارچۀ ژاکارد، ژاکارد ابریشمی و ژاکارد پنبه‌ای است.
ژاکارد ابریشمی:
معمولاً طرح‌های مد و فشن در فصل‌های مختلف ژاکارد ابریشمی دارند. ترکیب منحصر به فرد ژاکارد ابریشمی بسیار زیبا و جذاب است. عموماً خیاط‌ها و طراحان برای زیبا کردن طرح‌های خود به سراغ پارچۀ ژاکارد ابریشمی می‌روند. ژاکارد ابریشمی برای دوخت انواع لباس مانند دامن، پیراهن، کت و شلوار بسیار جذاب می‌شود. این پارچه از ابریشم خالص یا از ترکیب با ابریشم به وجود می‌آید و بافت قابل لمس و برجسته‌ای دارد. از نمونه‌های ژاکارد ابریشمی می‌توان به ارگانزای ابریشمی، تافته ابریشمی، کرپ ابریشمی، شیفون ابریشمی و ساتن ابریشمی اشاره کرد.
ژاکارد پنبه‌ای:
این پارچه قابلیت تنفس بالایی دارد، خیلی نرم است و ظاهر مات دارد. از این پارچه برای دوخت کت و دامن، کت و شلوار، پیراهن و پرده استفاده می‌شود. ژاکارد پنبه‌ای کمتر چروک می‌شود و بسیار سبک است. این پارچه با پوست سازگاری دارد. پارچه ژاکارد پنبه‌ای معمولاً به صورت طرح‌های دو طرفه وجود دارد و رنگ‌های متفاوتی دارد.
ژاکارد برجسته
همانطور که گفتیم طرح پارچه‌های ژاکارد در هنگام بافت ایجاد می‌شود؛ به همین دلیل در اغلب موارد این پارچه‌ها حالت برجسته دارند. طرح این پارچه‌ها کاملاً قابل لمس است. پارچۀ ژاکارد مناسب مجالس و مهمانی‌های رسمی است. از پارچۀ ژاکارد برجسته برای دوخت لباس‌های مجلسی شیک مانند پیراهن‌های ماکسی استفاده می‌شود. برخی افراد فقط در بالاتنۀ لباس ژاکارد کار می‌کنند و پایین تنه را ساده انتخاب می‌کنند که باعث زیباتر شدن لباس می‌شود. مانتوهای جلو باز و کلاسیک زیبایی هم با استفاده از این پارچه‌ها دوخته می‌شوند.
پارچۀ ژاکارد چه کاربردی دارد؟
این پارچه کاربردهای زیادی دارد. پیش‌تر اشاره کردیم که برای دوخت لباس‌های مجلسی، مانتو، کت و شلوار از پارچۀ ژاکارد استفاده می‌شود. با این حال این پارچه کاربردهایی هم در دکوراسیون دارد. از این پارچه برای دوخت انواع رومبلی، پرده، رومیزی و روتختی استفاده می‌شود که ظاهر شیک و مجللی به خانه می‌دهد. علاوه بر این برای دوخت تشک‌های طبی از پارچه ژاکارد پنبه‌ای استفاده می‌شود. این پارچه‌ها تنفس خوبی دارند، رطوبت را به خود جذب می‌کنند و به خوبی دما را تنظیم می‌کنند. با این وجود ژاکارد پلی‌استر به دلیل قیمت ارزان، کاربرد بیشتری برای دوخت تشک دارد.
چگونه پارچۀ ژاکارد را تمیز کنیم؟
پارچۀ ژاکارد آب را به خود جذب نمی‌کند. اگر قسمتی از آن لک شد، با دستمال مرطوب به آسانی پاک می‌شود. اگر لکه‌های سنگین روی آن ایجاد شده فقط کافی است آن را در ماشین لباسشویی بیندازید. دقت کنید که دمای آن بیشتر از 30 درجه نباشد. همچنین برای از بین بردن لکه و شست‌وشو، هرگز از سفیدکننده و شوینده‌های قوی استفاده نکنید. دقت کنید که بعد از شست‌وشو پارچه را در معرض نور آفتاب خشک نکنید. هنگام اتو کردن، آن را از پشت پارچه و با دمای پایین اتو کنید.
پارچه ژاکارد بسیار پر طرفدار و شیک است و کاربردهای زیادی برای انواع پوشاک و دکوراسیون منزل دارد. بهتر است هنگام تهیۀ پارچه به جنس آن دقت کنید و با توجه به نیازتان، جنس مورد نظر خود را انتخاب کنید. شما ترجیح می‌دهید برای چه نوع لباسی از پارچۀ ژاکارد استفاده کنید؟
