تاریخچه گلدوزی در جهان
گلدوزی یکی از هنر های بسیار پر طرفدار در جهان محسوب می شود که در بسیاری از آیتم های لباس و لوازمات دیگر نیز به کار می رود. اما جالب است بدانید که هنر گلدوزی قدمتی چند هزار ساله دارد و به جهان باستان باز می گردد. ما در این مقاله می خواهیم در مورد این هنر زیبا بیشتر صحبت کنیم. پس اگر شما نیز در مورد تاریخچه گلدوزی کنجکاو هستید با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
تاریخچه گلدوزی از دوران باستان تا کنون
صنعت گلدوزی برای اولین بار در شرق و خاورمیانه آغاز شد. انسان های اولیه تکه های پوست حیوانات را به هم می دوختند تا لباس بسازد؛ و از همان سوزن ها و نخ های اولیه شان برای تزئین لباس ها استفاده می کردند. بسیاری از آثار باستانی مانند گلدان ها، حکاکی ها و نقاشی ها؛ که از دوران باستان جمع آوری شده اند، افرادی را با لباس های گلدوزی شده، نشان می دهند.
صنعت گلدوزی برای اولین بار در شرق و خاورمیانه آغاز شد. انسان های اولیه تکه های پوست حیوانات را به هم می دوختند تا لباس بسازد؛ و از همان سوزن ها و نخ های اولیه شان برای تزئین لباس ها استفاده می کردند. بسیاری از آثار باستانی مانند گلدان ها، حکاکی ها و نقاشی ها؛ که از دوران باستان جمع آوری شده اند، افرادی را با لباس های گلدوزی شده، نشان می دهند.
اولین گلدوزی ها به چه زمانی باز می گردد؟
با توجه به شواهدی که بر استفاده از گلدوزی در مصر باستان وجود دارد؛ می توان به قدمت بسیار بالای گلدوزی پی برد. زیرا یقه لباسی که متعلق به پادشاه توت عنخ آمون است و همراه با او دفن شده، نشانه هایی از گلدوزی دارد. این لباس در سال 1024 قبل از میلاد یافت شد. البته حقیقت امر، این است که تاریخچه گلدوزی به 3000 سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد و قطعات و طرح های مربوط به این دوره هنوز هم موجود است.
گلدوزی و مذهب چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
از آن جایی که در طول دهه 1000، بر روی لباس ها و سرپوش های تشریفاتی و اقلام مذهبی، مروارید ها و سنگ های کوچک قیمتی وجود دارد، می توان حدس زد که هنر گلدوزی و مذهب به مدت صد ها سال مسیر مشترکی داشتند. با این حال، گلدوزی از قلمرو مذهبی فراتر رفت و وارد خانه ها و لباس های روزمره مردم شد. به مرور در اروپا و دیگر نقاط دنیا، گلدوزی های پیچیده و مجللی بر روی لباس های مجلسی، لوازم منزل، لباس های محلی، شنل و... انجام شد. تا سال 1700 پس از میلاد، گلدوزی تا حدی پیش رفت که همراه با مروارید، مهره، ژتون های طلایی کوچک، سنگ های قیمتی و نخ های ظریف تقریباً در همه جای دنیا وجود داشت.
تاریخچه تکنیک‌های گلدوزی
در زمان قرون وسطی، در کشور انگلستان کارگاه ها و اصناف حرفه ای برای ساختن پیچیده ترین و ظریف ترین سوزن‌دوزی ها با یکدیگر رقابت می کردند. که این کار باعث ظهور Opus Anglicanum یا کار انگلیسی شد. کار انگلیسی به مرور به یک تکنیک گلدوزی معروف در سراسر اروپا تبدیل شد. دهه 1800 میلادی، زمان هنر سوزن دوزی و پشم کاری برلین بود. پشم‌کاری برلین، محبوبیت خود را تا دهه 1870 حفظ کرد و تنها قدم هایی به عقب برداشت و اجازه داد که بخیه های ضربدری شمارش شده در دهه 1880 میلادی مجددا جای خود را در دل مردم باز کند. علاوه بر این ها، در آن زمان، الگو های چاپی رنگی، سوزن دوزی های جدید در دهه 1800 و مهره دوزی در تاریخچه گلدوزی ثبت شد
اولین ماشین گلدوزی چه زمانی اختراع شد؟
درست است که هنر گلدوزی سالیان های زیادی از ظهور آن می گذرد؛ اما جالب است که بدانید تا سال 1800 میلادی دستگاهی برای آن وجود نداشت. در سال 1828 میلادی، Joshua Heilmann از فرانسه بر روی طراحی یک دستگاه گلدوزی دستی کار کرد. اما متاسفانه موفق نشد که تعداد زیادی از دستگاه های خود را به فروش برساند. ماشین گلدوزی او که شاتل نام داشت؛ شامل یک قاب برای محکم نگه داشتن پارچه، یک مجموعه سوزنی و یک دسته برای کار کردن سوزن ها بود. نحوه کاردن این دستگاه به این صورت بود که، پارچه ها به جای این که مانند ماشین های مدرن امروزی در زیر سوزن حرکت کنند، به صورت برعکس به سمت سوزن می رفتند.
اکنون شما را با ایزاک گروبلی آشنا می کنیم. او در سال 1868 میلادی، اولین دستگاه گلدوزی را ساخت که به صورت دستی کار می کرد. این دستگاه به ماشین گلدوزی شیفلی معروف بود. جالب است بدانید گروبلی برای ساخت این دستگاه از چرخ خیاطی الهام گرفت. چرخی که از یک سوزن نخ دار و یک شاتل حاوی یک نخ استفاده می کرد.
نکات برجسته در تاریخچه گلدوزی
اکنون می خواهیم به مسیر پیشرفت هنر گلدوزی از گذشته تا امروز نگاهی بیندازیم. همان طور که گفته شد قدمت گلدوزی به هزاره ها قبل باز می گردد؛ اما برای اثبات این نظریه مجموعه هایی از گلدوزی های گذشته در سراسر جهان وجود دارد که در موزه ها نگه داری می شوند. در ادامه برخی از آن ها را بررسی می کنیم.
ملیله بایو
ملیله بایو یکی از قدیمی ترین گلدوزی های مربوط به قرون وسطی یعنی سال 1066 قبل از میلاد است. یک ملیله 70 متری از چندین قطعه که با حاشیه های متفاوت به هم وصل شده و با تکنیک های دوخت زنجیره ای ساخته شده است.
تاثیر بودا بر هنر گلدوزی
بودا در چین باعث شد تا هنر گلدوزی بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. زیرا برای احترام به مجسمه ها و داستان های بودایی از گلدوزی استفاده می کردند. جالب است بدانید یک دوشیزه دربار در دوران سلسله تانگ، هفت فصل را با انواع بخیه های سوترای بودا بر روی یک فوت مربع ابریشم گلدوزی کرد. همچنین کتاب های الگو که مخصوصاً برای هنر گلدوزی طراحی شده اند، در حدود قرن شانزدهم میلادی با مجموعه هایی از طرح های چاپی یا حتی نمونه های گلدوزی دیده می شوند.
تور، نوآوری مهم صنعت مد در قرن هفدهم میلادی
یکی از مهم ترین نوآوری های مهم صنعت مد در قرن هفدهم میلادی، توری بود که برای تزئین جوراب و یقه از آن استفاده می کردند. در اواخر قرن هفدهم، لحاف کاری، به ویژه لحاف های تکه کاری مورد توجه قرار گرفت.
اولین دستگاه گلدوزی
اولین دستگاه گلدوزی دستی در قرن هجدهم طراحی و در سال 1868 ساخته شد. در نیمه دوم قرن نوزدهم نمونه هایی از روبان دوزی مدرن و طرح های دوخت متقاطع در سراسر اروپا مشاهده شده است.
پایتخت گلدوزی کدام کشور ها هستند؟
بسیاری از کشورها از دوخت گلدوزی روی هدایای توریستی مانند حوله استفاده می کنند، اما چند کشور در دنیا به پایتخت گلدوزی معروف اند.
اوکراین
گلدوزی در اوکراین یک سنت باستانی است که قدمت آن به عصر تاتار های کریمه، یک گروه بومی شناخته‌شده در این کشور باز می گردد. طرح ها روستا به روستا با یکدیگر متفاوت اند؛ اما اوکراین به خاطر طرح های هندسی و گل دار روی لباس های گلدوزی شده و کتانی های خانگی معروف است.
فلسطین
فلسطین دومین پایتخت گلدوزی در جهان است که صد ها سال این مهارت را تولید می کند. دوخت ضربدری رایج ترین نوع گلدوزی است که در فلسطین دیده می شود و صنعتگران معمولاً طرح های گلدار و هندسی را روی لباس ها گلدوزی می کنند.
تونس
سومین پایتخت گلدوزی در جهان، تونس، که به دلیل طراحی های پیچیده معروف است و اغلب سنگ های و پولک های قیمتی را به گلدوزی های خود بر لباس اضافه می کند. در گلدوزی های تونس از رنگ های بسیار متنوعی استفاده می شود.
هند
هند یکی دیگر از مهم ترین پایتخت های این هنر زیبا در جهان است. مردم هندوستان در تمامی لباس ها و لوازماتی که می شود روی آن گلدوزی کرد، با تکنیک های مختلفی گلدوزی می کنند. در گلدوزی سنتی هند از مواد مدرن و نخ ابریشم استفاده می شود. همچنین پارچه های گلدوزی شده را در مراسم عروسی به تن می کنند.
ما در این مقاله از تاریخچه گلدوزی سخن گفتیم و مسیر پیشرفت این هنر زیبا را از گذشته تا امروز مورد بررسی قرار دادیم. همچنین کشور هایی که به پایتخت گلدوزی معروف هستند را به شما معرفی کردیم. اکنون نظر شما در این باره چیست؟ شما تا چه میزان از گلدوزی بر روی لوازم و لباس های خود استفاده می کنید؟ نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.